Մարիամ Ասլամազյան

20-րդ դարի հայկական կերպարվեստի մեջ վառ հետք թողած տաղանդավոր ԽՍՀՄ ժողովրդական նկարչուհի Մարիամ Ասլամազյանն իր ստեղծագործություններում կարողացել է լուծել իր ժամանակի գերկարևոր խնդիրը `ֆիքսել կին արվեստագետի դերը հայրիշխանական սովետահայ հասարակության մեջ:/h2>

Մարիամ Արշակի Ասլամազյանը ծնվել է 1907 թվականի հոկտեմբերի 20-ին /կամ նոյենբերի 2-ին/ ,Կարսի մարզի Բաշ-Շիրակ գյուղում:Լենինականում ապրել է մինչև 1927 թվականը,երկար տարիներ ապրել է Մոսկվայում:Նկարչական ձիրքի ձևավորման վրա ազդել են Ալեքսանդրապոլի նկարչական ստուդիան/մանկավարժներ`Յուլ.Վերժբիցկայան,Ել.Պատկանյանը/,Երևանի գեղարվեստական-արտադրական տեխնիկումը/դասատուներ`Ս.Առաքելյան,Ս .Աղաջանյան,Մոսկվայի ՎԽՈՒՏԵԻՆ-ը/դասատուներ`Ս.Դրևին,Մ.Լարիոնովա,Բ.Մուխինա,Կ.Պետրով –Վոդկին/,Լենինգրադի գեղարվեստի ակադեմիան/Ա.Օսմյորկին,Ա.Սավինով/:

Մարիամի ստեղծագործությունները վառ են,լուսավոր . նրա ստեծագործությունների գույների ու քսվածքների բովանդակությունն աշխարհի լինելիության վերաբերյալ որոնողական բովանդակությունն է : Մարիամի ստեղծագործություններն արված են դեկորատիվ –հարթային լուծումով և կոմպոզիցան էլ կառուցված է արևելյան սկզբունքով `առարկաները բաշխված են ըստ գույնի լուսավորության: Ստեղծագործությունների կրեդոն ազգայինի և առատության գաղափարների բովանդակության գովերգումն էր: Նա իր ստեղծագործություններում որպես ազգային գույն` կարևորում է կարմիրը:Մարիամ Ասլամազյանն իր արվեստի մեջ սեփական տեսանկյունից փորձել է վերանայել Խորհրդային և հետպատերազմյան տարիները, իր վերաբերմունքն է արտահայտել այդ տարիների հետևանքների վերաբերյալ:

Մ.Ասլամազյանը մահացել է 2006 թվականին հուլիսի 16-ին: Դին տեղափոխվել և հուղարկավորվել է Երևանում:

Մ.Ասլամազյանի աշխատանքները պահվում են բազմաթիվ թանգարաններում`Սոֆիա,Բեռլին,Լենինգրադ,Վենետիկ,Տոկիո,Դելի և այլն:Հնդկաստանին նվիրված ստեղծագործությունների ցուցահանդեսի համար արժանացել է Ջ.Ներուի անվան մրցանակի, 1970-1971 թթ դափնեկրի կոչման,Համալ Աբդենասերի մրցանակի/1976թ./

Մի շարք դժվար փորձություններից հետո ես ավելի սկսեցի գնահատել կյանքի հաճույքները :Ես ՝ նկարելով, հիանում էի իմ հայրենիքի բնությամբ,ժողովրդիս ազատ ոգով,արևահամ մրգերով.ամենակարևորը իմ ստեղծագործությունն էր ,մնացածը ինձ չէր հետաքրքրում:

Մրցանակներ,կոչումներ,պարգևներ

1965-ՀՍՍՀ ժողովրդական նկարիչ
1972-Ջավահարլալ Ներուի անվան միջազգային մրցանակի դափնեկիր
1976-Համալ Աբդել Նասերի անվան միջազգային մրցանակի դափնեկիր
1990-ԽՍՀՄ ժողովրդական նկարիչ
1932-Սոչի քաղաքի <<Վորոշիլովի>> անվան առողջարանի նկարազարդման համար փակ մրցույթի ընթացքում առաջին մրցանակ, <<Խաղողի բերքահավաքը >>1931 թվականին
1936-Լենինգրադի նկարիչների միության կազմակերպության /ԼՆՄԿ/ երկրորդ մրցանակ,Հայաստանին նվիրված էտյուդներ
1937-ԼՆՄԿ-ի ցուցահանդեսի երկրորդ մրցանակ՝ <<Հայաստանի գորգագործուհիները>> կտավի համար
1938-ԼՆՄԿ-ի ցուցահանդեսի երկրորդ մրցանակ `<<Երիտասարդի դիմանկարը>> կտավի համար
1939-2-րդ մրցանակ` <<Զանգեզուրի կոլտնտեսուհին >>հեղինակային լիթոգրաֆիայի գունային լուծման համար
1940-2-մրցանակ` Մոսկվայի ՌՍՖՍՀ երիտասարդ նկարիչների ցուցահանդեսում մի շարք դիմանակարների համար
1941-ԼՆՄԿ ցուցահանդեսի 1-ին կարգի մրցանակ` <<Միկոյանը Հայաստանի խաղողի այգիներերի ֆերմաներում >>
1944- Գերագույն Խորհրդի հրամանագրով մայիսի 1-ից պարգևատրվել է << Կովկասի պաշտպանության>> շքանշանով՝ <<Հերոսի վերադարձը>> կտավի համար:
1945-Գերագույն Խորհրդի հրամանագրով 1945թվականի հունիսի 6-ին պարգևատրվել է <<Հանուն Մեծ հայրենական պատերազմի տարած քաջարի աշխատանքի>> շքանշանով՝ մի շարք նկարների և պաստառների համար՝<<Հերոսի վերադարձը>>,<<Հերոսի երգը>>,<<Պաշտպանության հիմնադրամ>>
1946-2 մրցանակ Կահիրեում ՝<<Հերոսի երգը>>նկարի համար
1948-Մասնակցել է Փարիզի <<Կինը,նրա կյանքն ու ձգտումները>>միջազգային ցուցահանդեսին և համարվում է <<Հակաֆաշիստական կոնգրեսի>> պատվիրատուն Փարիզի <<Խորհրդային միության կանանց հանձնաժողովի>> կողմից:
1949-Պարգևատրվել է Մոսկվայի նկարիչների խորհրդի կազմակերպության/ՄՆԽԿ/ անվան պատվոգրով գեղարվեստական նկարազարդման մեջ՝ լավ աշխատանք կատարելու համար
1950-Արժանացել է պատվոգրի` գեղարվետական նկարազարդման մեջ գերազանց աշխատանք ցուցաբերելու համար:
1951-Արժանացել է պատվոգրի և շնորհակալագրի Հայաստանի սահմանապահ զորքերի հրամանատարության կողմից` սահմանապահների դիմանկարների համար:
1956-Պարգևատրվել է << Լավ աշխատանքի համար>> շքանշանով՝ Մոսկվայի ցուցահանդեսում ցուցադրվող <<Գարուն>> նկարի համար
1957-<<Աղջիկների տոնը>> ստեղծագործության ցուցադրման համար արժանացել է շնորհակալականի ՝ 6-րդ <<Երիտասարդների համաշխարհային փառատոնի>> շրջանակներում:
1957-Պարգևատրվել է ՄՆԽԿ կողմից շնորհակալագրով<< Համաշխարհային սեմինարի>> շրջանակում կազմակերպված կին-արվեստագետների ցուցահանդեսին մասնակցության համար`<<Հայաստանի ծխախոտագործուհիները>> կտավի համար
1961-Սովետական սոցիալիստական Հայաստանի հանրապետության <<Գերագույն խորհրդի>> հրամանով մայիսի 15-ից շնորհվել է Սովետական սոցիալաիստական Հայաստանի հանրապետության վաստակավոր նկարչի կոչման
1961-Ստացել է 2-րդ կարգի դիպլոմ՝ <<Արվեստ և կենցաղ>> խեցեգործական իրերի ցուցահանդեսի ժամանակ:
1965-Սովետական սոցիալիստական Հայաստանի հանրապետության Գերագույն խորհրդի հրամանագրով հունվարի 7-ից <<Սովետական սոցիալիստական Հայաստանի հանրապետության ժողովրդական նկաչի>>կոչմանն է արժանացել:
1967-<<Մոսկվայի նկարիչները` Հոկտեմբերի 50 ամյակին>> ցուցահանդեսին մասնակցելու համար արժանացել է դիպլոմի:
1969-Պարգևատրվել է շնորհակալագիր- վկայականով՝ <<Կանանց համաշխարհային կոնգրեսին>> մասնակցելու համար:
1972-Սովետական սոցիալիստական Հայաստանի հանրապետության գերագույն խորհրդի հրամանագրով փետրվարի 2-ից պարգևատրվել է պատվոգրով՝ Երևանում կազմակերպված անհատական ցուցահանդեսի համար:
1972-Սովետական սոցիալիստական Հայաստանի հանրապետության մշակույթի նախարարության կողմից և Սովետական սոցիալիստական Հայաստանի հանրապետության <<Նկարիչների խորհրդի հասցեի>> կողմից շնորհվել է պատվոգրով՝Երևանում կազմակերպված անհատական ցուցահանդեսի համար:
1972-<<Խորհրդային միության բարեկամության >> և արտասահմանյան երկրների մշակութային կապերի կողմից շնորհվել է պատվոգրի:
1972- Արժանացել է պատվոգրի` Մոսկվայի <<Բարեկամության տան>> մեջ կազմակերպված մի շարք անհատական ցուցահանդեսների համար:
1972-Փետրվարին լույս տեսած “Правда” թերթի մեջ հրատարակվել է Ջավահարլալ Ներուի անվան միջազգային մրցանակի դափնեկրի շնորհման մասին ինֆորմացիա
1973-Մարտի 22-ին պարգևատրվել է շքանշանով, արժանացել պատվոգրի ՝ Հնդկաստան կատարած այցի համար ,համարվում է Ջավահարլալ Ներուի անվան միջազգային մրցանակի դափնեկիր

1976-հունվարի 13-ից “Правда” թերթի մեջ հրատարակվում է ինֆորմացիա Համալ Աբդել Նասերի անվան մրցանակին արժանանալու համար Մոսկվայի <<Բարեկամության տան>> անհատական ցուցահանդեսի ժամանակ,որը նվիրված էր Եգիպտոսին:
1976-դեկտեմբերի 7-ին Եգիպտոսի կառավարության հրավերով թռնում է Կահիրե` ստանալու իր մրցանակը
1990- հունվարի 19-ին ՄՆԽԿ –ան կողմից շնորհվում է <<Տարվա միջսեկցիոն >>մրցանակի
1997-Պարգևատրվել է <<Մոսկվայի 850- ամյա հիշատակին>> նվիրված շքանշանով
1997- հոկտեմբերի 20-ին <<Տրետյակովյան պետական պատկերասրահում >> բացվում է նրա անհատական ցուցահանդեսը
-Բորիս Նիկոլաևիչ Ելցինի կողմից ստանում է շնորհավորանքներ ՝իր 90 ամյակի և ստեղծագործական կյանքի 70 ամյակի կապակցությամբ:
-շնորհավորանքներ՝ Դումայի կողմից
-Յ.Մ.Լուժկովի անձնական շնորհավորանքները
-Մոսկվայի կառավարության կողմից շնորհվել է պատվոգրի
-Հայաստանի հանրապետության նախագահ Լ. Տեր-Պետրոսյանի կողմից՝ շնորհավորանքներ հայերեն լեզվով
-Հայաստանի հանրապետության Շիրակի մարզի կառավարիչ Ա.Դ.Գոմցյանի կողմից՝ շնորհավորանքների
-<<Արևելյան ժողովրդների թանգարանի>> աշխատակիցների կողմից շնորհավորանքներ
-Պատմամշակութային <<Կումայրի>> արգելոցի աշխատակիցների կողմից՝ շնորհավորանքների
-Գյումրի քաղաքի քաղաքապետի որոշման համաձայն 17.10.1997 թվականից սկսած` Մարիամ Արշակի Ասլամազյանին արժանացել է <<Գյումրու պատվավոր քաղաքացի տիտղոսի>>՝ Մարիամի 90 ամյակի և Գյումրու մշակութային կյանքի մեջ իր ստեղծագործական ժառանգության համար:
1998-Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի հրամանով պարգևատրվել է <<Բարեկամություն>> շքանշանով:

Կարդալ ավելին:

Կարդալ ավելին:

<<Ձոն>>

Ապրիլի 23-ին <<Մարիամ և Երանուհի Ասլամազյան քույրերի պատկերասրահում>> բացվեց Ասլամազյան քույրերիստեղծագործությունների ժամանակավոր ցուցահանդես՝ <<Ձոն>> խորագրով

Մարիամ Ասլամազյանի«Կյանքի դավթարը» ինքնակենսագրական գրքի շնորհանդես

<<Մարիամ և Երանուհի Ասլամազյան քույրերի պատկերասրահը>>, սեպտեմբերի 3-ին ՝ Երևանի<<Ռուսական արվեստի թանգարանի>>հետհամատեղ իրականացնելու է ճանաչված նկարչուհի Մարիամ Ասլամազյանի «Կյանքի դավթարը» ինքնակենսագրական պատումների գրքիշնորհանդեսը-վաճառքը, որի հասույթը ուղղվելու է Գյումրու <<Մարիամ և Երանուհի Ասլամազյան քույրերի պատկերասրահի>>բարենորոգման աշխատանքներին: Մարիամ Ասլամազյանի կյանքն անմնացորդ նվիրում էր արվեստին: Նրա ստեղծագործություններնայսօր զարդարում են Հայաստանի ազգային պատկերասրահի և մասնաճյուղերի, Մոսկվայի, Պետերբուրգի, Չինաստանի, Հնդկաստանի,Ֆրանսիայի՝ շուրջ 50 ճանաչված թանգարանների հավաքածուներն ու մշտական ցուցադրությունները: Սակայն, նրա աշխատանքներիամենաամբողջական հավաքածուն գտնվում է Գյումրու <<Մարիամ և Երանուհի Ասլամազյան քույրերի>>պատկերասրահում:

<<Մետամորֆոզներ .Մարդկային պատմություններ>>

Փետրվարի 20-ից 22-ին Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների Ստոքտոնի համալսարանում, <<Մետամորֆոզներ .մարդկային պատմություններ>> միջազգային սիմպոզիումի շրջանակներում /ԱՄՆ-Գերմանիա-Հունաստան-Հայաստան/, տեղի ունեցավ <<Արվեստագետի և թանգարանի դերը Հայոց ցեղասպանության և Գյումրու աղետալի երկրաշարժի հատվող զուգահեռների միջև>> դասախոսությունը: Դասախոսությունը վարեց Գյումրու <<Մարիամ և Երանուհի Ասլամզյան քույրերի պատկերասրահի>> տնօրեն ՝Վահագն Ղուկասյանը :